Merkantilna pšenica
Pšenica je najvažnija vrsta žita, po rasprostranjenosti, proizvodnji, potrošnji, hranljivoj vrednosti, ali i po značaju u međunarodnoj trgovini. Pšenično zrno se sastoji od tri dela: omotača (ljuske), endosperma i klice. Hemijski sastav pšenice varira. U proseku, zrno pšenice sadrži oko 70% ugljenih hidrata, 11% sirovih proteina, 3% celuloze, 1,75% masti i oko 1,7% mineralnih materija. Pšenica sadrži veoma važne sastojke, kao što su vitamini iz grupe B, A i PP, kao i minerale – gvožđe, kalijum, kalcijum, magnezijum, mangan i selen.
Upotreba: Pšenica kao najvažniji poljoprivredni proizvod ima upotrebnu vrednost kao tehnološka sirovina za proizvodnju brašna, hleba, peciva, testenina, itd.
Vlaga: Vlažnost pšenice varira zavisno od stepena zrelosti žita, načina setve, vlažnosti vazduha u toku i posle žetve. Pod sadržajem vlage podrazumeva se gubitak mase koji pšenica pretrpi pod određenim uslovima, utvrđen standardnom metodom. Pšenica sa vlažnošću iznad 15% ne može se staviti u promet, jer je podložna biohemijskim promenama.
Uslovi skladištenja: Vlaga i temperatura se moraju stalno kontrolisati , kako bi se utvrdile potrebne manipulacije pšenicom, koje se u osnovi svode na sušenje i provetravanje. Mora se obezbediti dobra cirkulacija vazduha, kao i to da vazduh bude suvlji od zrna pšenice. Vlažnost vazduha u skladištu ne bi smela da bude veća od 12%, a temperatura od 8ºC.
Transportni zahtevi: Osnovni uslovi za sva prevozna sredstva, bez obzira na to da li se zrnasti proizvodi prevoze u rinfuzi ili pakovani u vreće ili drugu ambalažu, jesu: da su ispravna, da su čista i suva, da su bez stranih mirisa i jakih mirisa uopšte, da su bez ostataka zrna i drugih ostataka od prethodnog tereta i da su zaštićena od kiše i vlaženja uopšte.
Minimalni uslovi kvaliteta prema JUS-u: Sadržaj vode najviše 15%, hektolitarska masa najmanje 74 kg, količina ukupnih primesa najviše 8%. Pšenica koja ne ispunjava ni minimalne uslove kvaliteta tretira se kao roba koja ne podleže JUS-u.
Proizvođač koji stavlja pšenicu u promet dužan je da proizvod snabde izveštajem o izvršenim analizama, odnosno utvrđenom kvalitetu, koji mora da sadrži: oznaku (broj) nalaza, podatak o vrsti žita, podatak o količini vode, podatak o hektolitarskoj masi i podatak o pojedinačnoj i ukupnoj količini primesa.
Na bazi sadržaja proteina, sedimentacione vrednosti i sorte, pšenica se razvrstava u I, II i III klasu. Pšenica koja ima ispod 10% sirovih proteina i 18% sedimentacione vrednosti ne ispunjava uslove